Dokumenti është rezultat i hulumtimit të kryer në kuadër të projektit “Verifikimi i fakteve për progresin e Republikës së Maqedonisë së Veriut në rrugën drejt BE-së”, i cili zbatohet nga Fondacioni për Internet dhe Shoqëri “Metamorfozis” në Shkup, mbështetur nga Fondacioni Kombëtar për Demokraci i SHBA-ve (NED). Projekti zbatohet gjatë viteve 2021 dhe 2022.
Përmbledhja e monitorimit për reformat në sektorin mediatik është dhënë në vijim:
Problemet kryesore në sektorin e mediave në Maqedoninë e Veriut janë ende të pranishme, ashtu siç janë detektuar në vitet e fundit, edhe pse ka hapa konkretë të zhvendosjes në të paktën një segment të rëndësishëm – sigurinë e punonjësve të mediave.
- Pas negociatave të gjata dhe harmonizimeve, Qeveria e RMV-së pranoi të vazhdojë me ndryshime në legjislacionin penal, me të cilat kërcënimi apo sulmi ndaj gazetarëve dhe punonjësve të mediave do të trajtohet si vepër penale, e cila do të ndiqej sipas detyrës zyrtare.
- Rreziku për ndikim në politikën redaktuese të mediave është ende një realitet, nisur nga fakti se legjislacioni zgjedhor i vitit 2018, parashikon që pasqyrimi mediatik i fushatave zgjedhore të partive të financohet nga Buxheti, ashtu që mediat do të paraqiten vet për monitorimin e zgjedhjeve dhe më pas ata përmes sistemit të tyre të preferencave do të përcaktojnë se ku dhe te cilat media do t’i shpenzojnë paratë.
- Ende, në asnjë mënyrë nuk është arritur të zgjidhet përbërja e re të Këshillit programor të RTM-së (RTK), as përbërja e re e Agjencisë së Mediave (ASHAAM), megjithëse përpjekjet vazhdojnë që nga viti 2018 e këndej.
- Financimi i RTM-së, mbetet në nivelin më të ulët të mundshëm të parashikuar me ligj, pra rreth 0.6 për qind e Buxhetit të një viti më parë për të gjithë sektorin e transmetimit, megjithëse kur u miratuan ndryshimet ligjore që u miratuan në dhjetor 2018, u ra dakord në pesë vitet e ardhshme kjo përqindje të arrijë në 1 për qind, prej të cilave 75 për qind janë të destinuara për RTM-në. Financimi pak i shtuar i Agjencisë Informative Mediatike (MIA), e cila ende ka statusin e shoqërisë aksionare shtetërore, për shkak të pandemisë Kovid-19, është ndërprerë, përkatësisht fondet mbeten në minimum vetëm për funksionimin e saj.
- Strategjia për zhvillimin e sektorit mediatik në tërësi, në nivel shtetëror, ende nuk ekziston dhe as që ka njoftime se po mendohet për një gjë të tillë. E vetmja që është në fuqi është Strategjia rregullatore për periudhën 2019 – 2023[1], zhvilluar dhe miratuar në vitin 2019 nga Agjencia për Shërbime Audio dhe Audio-Vizuale Mediatike (ASHAAM).
Dokumenti kryesor, raporti për situatën në media, shoqërohet me informacione për situatën dhe aktivitetet e rëndësishme në tre fushat e tjera, reformat e administratës publike, reformat në drejtësi dhe reformat në fushën e të drejtave themelore në RMV, të cilat u zhvilluan në niveli tremujor, nga korriku deri në fund të shtatorit të vitit 2021.
Dokumentin e plotë mund ta gjeni këtu: REFORMAT NË GJYSMË TË RRUGËS – VULLNETI POLITIK ATY ËSHTË ATY S’ËSHTË.
[1] ASHAAM – 03.2019 – Strategjia rregullatore për zhvillimin e aktivitetit audio dhe audio-vizual për periudhën 2019-2023. (në dispozicion në: https://bit.ly/3zVa3MM )
